Tal van originele leiderstruien, koersfietsen, historische foto’s, trofeeën uit een glorierijk verleden en boeken. Heel veel boeken. In ‘Hennie Kuiper Native’ waan je je als bezoeker in de gouden jaren van de wielersport, op de geboortegrond van de Twentse wielergrootheid.
Wielersport 3, juli 2017 / Beeld: Sportfoto.nl
Op de gevel van een grote boerderij lees ik in sierlijke letters ‘De IJskuip’. Hoewel ik de link tussen wielrennen en ijs niet direct leg, kan de verwijzing naar ex-wielrenner Hennie Kuiper niet missen: ik ben op Erve Kuiper aanbeland. Een groot boerenerf aan de Schotbroekweg 2, langs het kanaal Almelo-Nordhorn in Noord-Deurningen.
Op de plek waar 68 jaar geleden Kuipers wieg stond, is de afgelopen jaren veel veranderd. Neef Erik en zijn vrouw Hermien toverden de boerderij om in een multifunctioneel centrum waar beleving voorop staat. Dat begint al bij De IJskuip, waar je tijdens een fietstochtje kunt pauzeren met een bolletje Italiaans schepijs en een kop cappuccino. “Om het beste ijs te krijgen, heeft Erik honderd koeien uit Denemarken gekocht”, vertelt de gewezen Olympisch- en wereldkampioen trots.
Honderden foto’s, videobanden, uitslagenlijsten, boeken en dia’s vonden hun weg naar Twente
Nationaal wielermuseum
“Dit is het walhalla”, meldt Kuiper trots als we een grote hal met een glazen voorgevel inlopen. Binnen valt direct een oude dernymotor op en vanaf de muur kijken tientallen bekende wielrenners ons aan. Ook valt ons oog op een aantal Tourposters uit de jaren vijftig, toen de Ronde van Frankrijk het land nog letterlijk ‘rond’ ging. Veel wielermemorabilia komen uit de enorme collectie van verzamelaar Wim van Eyle (‘Zijn huis zakte bijna in elkaar’). Zo vonden honderden foto’s, videobanden, uitslagenlijsten, boeken en dia’s hun weg naar Twente. Ooit bedoeld als invulling van het ‘Huis van de Wielersport’, maar die plannen gingen door de crisis de ijskast in.
Hennie Kuiper Native is grofweg opgesplitst in twee delen: wielerliteratuur en Kuipers eigen carrière, met items uit de grote ronden, klassiekers, het WK en de Spelen. Dat laatste bewaarde hij zelf jarenlang zorgvuldig op zijn eigen zolder. Om met de tijd mee te gaan, zijn op tv-schermen fraaie actiebeelden te zien en kunnen bezoekers QR-codes scannen voor meer beeldmateriaal.
Bordje van de ander
Vanuit de hal lopen we een brede, houten trap op naar de eerste verdieping. De gewezen hardrijder wijst bijzondere bezittingen aan terwijl hij moeiteloos de ene anekdote na de andere oplepelt. In een hoek van de etage laat hij drie fietsen zien. Tussen een RIH en een Gazelle, gebruikt op het gewonnen WK en de Spelen, pronkt het soort rijwiel waar Kuiper ooit mee begon. Dikke buizen, nog dikkere banden en slechts weinig aerodynamische snufjes. Wie de huidige hightech racefietsen ziet, kan zich bijna niet voorstellen dat Kuiper en zijn generatiegenoten hierop van start naar finish jakkerden.
‘De kei van Roubaix was te zwaar voor de glasplaat’
Naar Kuipers trofee uit Parijs-Roubaix is het even zoeken. De bekende kei blijkt op de onderste plank van een glazen vitrine te liggen. “Die was zo zwaar dat we hem niet op een glasplaat konden leggen. Daar moeten we nog een mooiere oplossing voor vinden”, legt de trotse eigenaar uit, terwijl hij de kei nog wat beter in het zicht legt. Met zijn ogen speurt hij de rest van de vitrine af. ‘Als wielrenner moet je eerst het bordje van de ander leeg eten en dan pas aan je eigen beginnen’, leest hij op een papiertje achter het glas. Jawel, zelfs voor Kuipers bekendste uitspraak is een plekje gevonden.
Wilskracht
Gevraagd naar zijn mooiste bezit, valt er zoals verwacht een lange stilte. Alle herinneringen flitsen in zijn hoofd voorbij, om uiteindelijk te stoppen bij zijn eerste beker ooit. Een prijs voor de tweede plek in de Ronde van Wierden, op veertienjarige leeftijd. “Ik was er door de stromende regen vanuit huis naartoe gefietst, met behulp van de ANWB-bordjes. Bij de inschrijving hoorde ik dat ik niet mocht starten omdat ik niet uit Wierden kwam. Daar legde ik me niet bij neer, zodat ik uiteindelijk wel een nummer kreeg.” Het leverde hem zijn eerste podiumplek op. De anekdote zegt veel over het doorzettingsvermogen van de renner, die niet voor niets ‘kampioen wilskracht’ werd genoemd.
Pleisterplaats
En Kuiper zou Kuiper niet zijn als er niet meer plannen op de plank zouden liggen. “Een Twents Wielercafé zou je hier prima kunnen houden, of we gaan met een groep live naar Touretappes kijken op een groot scherm”, mijmert Hennie hardop. “Verder denken we ook aan een samenwerking met basisscholen, voor werkstukken over de wielersport of de boerderij.” Erve Kuiper moet in de toekomst een ware pleisterplaats voor fietsliefhebbers worden. Vanaf de boerderij zijn al verschillende fietsroutes uitgestippeld, geschikt voor jong en oud. En zelfs aan mountainbikers is gedacht. Douchen kan na afloop in een tot kleedruimte omgetoverde schuur.
Voor een Kuiper is het niet snel goed genoeg
Nieuw fotoboek
Om de link met Kuipers boerenverleden te leggen, werp je door een rij ramen op de bovenverdieping zo een blik in de grote koeienstal, schuin onder het museum. Vlak om de hoek siert een enorme muurschildering van Alpe d’Huez de wand. Gemaakt door een lokale kunstenares, die met een rode draad de route naar de top markeerde. Kuiper is er, ondanks zijn bescheiden aard, maar wat trots op.
De etage biedt verder plaats aan een lange boekenkast waarin tal van wielerboeken en naslagwerken te vinden zijn. Ordners met foto’s en alle uitslagen van je favoriete wielerheld, bijvoorbeeld. Op de toch al goedgevulde boekenplank houdt Kuiper alvast één plaatsje vrij. Daar komt in het najaar het fotoboek waar zoon Bjorn in samenwerking met Joop Holthausen en Jacob Bergsma de laatste hand aan legt (check www.kampioenwilskracht.nl). Het belooft een uniek verzamelwerk te worden, in gelimiteerde oplage en met de mooiste foto’s uit Kuipers rijke carrière. Want voor een Kuiper is het niet snel goed genoeg.
sander slager 